Kijk naar mij! Ik ben houtig erfgoed
De komende jaren zetten we een bijzonder soort erfgoed uit onze regio in de kijker: houtig erfgoed. Bij onroerend erfgoed en monumenten denken we meestal aan gebouwen, misschien eens aan een kasteeltuin of park. Maar wist je dat ook bomen en struiken erfgoed kunnen zijn? En dat ze bijvoorbeeld een historische, esthetische of volkskundige waarde kunnen hebben? Kortom, ook dit type landschappelijk erfgoed vormt een waardevolle herinnering aan ons verleden, maar is vaak minder bekend bij het grote publiek.
Daar willen we samen met het Regionaal Landschap Rivierenland, onze gemeenten en het Agentschap Onroerend Erfgoed verandering in brengen. De komende jaren brengen we het ‘groene’ erfgoed in kaart. Zo kan iedereen er volop van meegenieten, dragen we er beter zorg voor en kunnen we dit doorgeven aan de volgende generaties.
Dat doen we door bomen en struiken met erfgoedwaarde in onze regio te inventariseren volgens de handleiding van het Agentschap Onroerend Erfgoed. Daarbij voeren we zowel terrein- als historisch (archief)onderzoek. De resultaten moeten voor iedereen raadpleegbaar worden via de Inventaris Onroerend Erfgoed. Naast kennisopbouw zullen we samen met de gemeenten bekijken welke initiatieven er genomen kunnen worden om beter zorg te dragen voor het houtige erfgoed.
Wat is houtige beplanting met erfgoedwaarde?
Het zijn beplantingsvormen die representatief zijn voor het werk van de mens of van de natuur, of een combinatie daarvan. Oude bomen of struiken vertellen vaak iets over de geschiedenis van een plaats: ze illustreren oude gebruiken, historisch landgebruik of bepaalde technieken. Ze kunnen naast een historische bijvoorbeeld ook een sociale, stedenbouwkundige, esthetische, wetenschappelijke of volkskundige waarde hebben. Voorbeelden zijn kasteeldreven, herdenkings- en kapelbomen, beeldbepalende bomen aan kruispunten van wegen, of geknotte en gevlochten houtkanten. Er is geen strikte leeftijdslimiet, aangezien het gaat om levend erfgoed. Ook jongere exemplaren kunnen erfgoedwaarde hebben, als ze – omwille van schade of afsterven – een ouder exemplaar vervangen. De bomen en struiken kunnen zowel op openbaar als privédomein staan.
Samen met de lokale gemeenschap en vrijwilligers
Deze ambitieuze onderneming willen en kunnen we niet op eigen houtje voor elkaar krijgen. Erfgoedvrijwilligers, verenigingen, bewoners en andere (boven)lokale partners of geïnteresseerden zijn van onmisbare waarde om dit project tot een goed einde te brengen.
Wil je graag mee aan de slag? Of ken jij een bijzondere boom of struik in Berlaar, Nijlen of Heist-op-den-Berg die zeker niet mag ontbreken? Laat het ons weten via info@bergennete.be.
Wil je graag meer weten over het inventarisatieproject? Dan kan je steeds terecht bij Jody Foqué.
Het in kaart brengen van het houtige erfgoed in Berlaar, Nijlen en Heist-op-den-Berg is één van de speerpunten in onze werking de komende jaren.